Tarımsal Sulamadaki DEDAŞ AŞ. Problemi ve Kızıltepe Ovasında 2. Ürünün Önemi.
Öncelikle son 15 gün yaşanan hadiseden bahsetmek istiyorum:
Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş.(DEDAŞ), borçları olduğu gerekçesiyle 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü’nde Mardin’in Kızıltepe ve Derik ilçelerine bağlı 50’ye yakın kırsal mahalle ve köyün elektriğini kesmiş durumda.
Buğday tarlaların süt olum dönemlerindeyken en çok suya ihtiyaç olduğu bir dönemde elektrikler kesildi buda buğday verimlerine 30-40 civarlarında bir verim kaybına sebep olacaktır.
İnsanlar İçme suyu dahi temin edememekte.
Çiftçilik ile uğraşan bölge sakinleri, Covid-19 salgının olduğu bir dönemde su kuyularından yaralanamıyor. Ayrıca bölge halkı kesintiler nedeniyle bayramı elektriksiz ve susuz geçirdi.
DEDAŞ Çiftçilerden ne istiyor?
DEDAŞ faturalara fahiş fiyatlar ekliyor.
Normalde bir çiftçi 100 dekar buğday ve mısır sulaması için 20-30bin TL civarlarında elektrik harcamışsa bunu 120-130bin TL civarlarında fatura tahakkuk ettiriyor. Bu tutarın yüzde 55’ini devletten tahsil ediliyor, geri kalan kısmı faturaların yüksek olmasından dolayı ödeyememektedir ve ayrıca destekleme hesapların bloke edilip tarımsal desteklerinden alınıyor. Gelen elektrik faturası ektiğimiz ürünlerimizden elde ettiğimiz gelirin dört ve beş katı kadar fatura tahakkuk etmekte.
Bu çiftçinin kullandığı elektrik değil, DEDAŞ’ın şişirdiği asılsız faturalardır.
Çözüm nedir peki?
SULAMADAKİ ENERJİ BEDELİNİN SAĞLIKLI VE ÖDENEBİLİR İMKANLARA KAVUŞTURULMASI
Çiftçilerimizin kendi imkanları ile açmış oldukları sulama amaçlı Artezyen kuyulardan sulanmaktadır. Her bir kuyu açmakta çok maliyetli olmakla birlikte yüksek girdi maliyetlerine paralel olarak yüksek enerji bedelini ödemek zorunda kalmaktadır. Son zamanlardaki Çiftçilerimiz artan maliyetlerden büyük bir yara almış bulunmaktadır. Bundan dolayı elektrik borçlarını ödeyemeyecek duruma gelmişlerdir.
Bu sorunun sağlıklı ödenebilir imkanlara kavuşturulabilmesi için faturalar Trafo gücüne ve sayaca bakılmaksızın Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından komisyon oluşturulup çiftçi kayıt sistemine bağlı üreticinin beyan ettiği ürün desenine paralel olarak makul bir fiyatlandırılmaya gidilmesi ile önüne geçilecektir.
GAP PROJESİNİN BİTİRİLMESİ;
Bölgemizdeki Tarımın Gelişmesi Ürünlerin Çeşitlenmesi Yaşanan Enerji ve Yer Altı Su Kaynaklarının Kullanımının Düzenlemesi Asgariye İndirilmesi, Bütün Bu Sorunları Ortadan Kaldıracak Tek Çözüm İse GAP Projesinin bitirilmesidir.
GAP‘ın Bir Bölümü Olan Mardin Ovası Ayağının Bir An Önce Faaliyete Geçirilmesi. Mevcut Olan Ana Kanalın Mardin Ovasına Getirilmesi Ve Tali Kanallar İçinde Bir Fon Kurularak En Kısa Sürede Tamamlanması Her Şeyden Önce Ek Ödenek Ayrılması Bütün Sorunları Ortadan Kaldırır.
Bu konuyu öncelikle iki başlık altında inceledik birinci başlığımız enerji problemiyle ilgiliydi şimdi ise size Kızıltepe’deki Tarımın önemini size kısaca şöyle açıklayayım:
İlçemiz toplam 1 milyon 200 bin dekar ekilebilir tarım arazisine sahiptir. Bunun yaklaşık olarak 1 milyon 100 bin dekarı halihazırda sulanmakta olup yaklaşık 100 bin dekar alanda sulamaya müsaittir.
Bu araziler çiftçilerimizin kendi imkanları ile açmış oldukları sulama amaçlı Artezyen kuyulardan sulanmaktadır. İlçemizin nüfusunun 80’ni tarımla uğraşmaktadır.
İlçemizde son 20 yıldır sulu tarıma geçilmiş olup ilçe ve ülke ekonomisi ile sosyal yaşantısında olumlu yönde katkı sağlamıştır.
Sosyal Yaşamda işsizlik büyük oranda azalmış olup köyden kente göç durmuş hata geriye dönüş sağlanmıştır. Şöyle ki daha önceki yıllarda ilçemizden Çukurova, Akdeniz, Ege ve büyük metropollere tarım ve diğer iş alanlarında çalışmak için büyük bir göç vardı. Şu anda tam tersi başka yerlerden ilçemize tarım kesiminde çalışmak için gelenler var.
Sulu tarıma geçişle beraber daha önce nadasa bırakılan arazilerden yılda 2 ürün alınmaktadır.
Ürün çeşitliliğe gidilmiş olup daha önceleri buğday, arpa ve mercimekle sınırlı olan ürün desenine pamuk, mısır, soya ve seracılık gibi ürünler üretilmeye başlanmış ve Böylelikle destekleme kapsamında bulunan birçok ürün bölgemizde yetişmekte olup ülke ekonomisine katkıda bulunulmuştur. Yeni iş alanları açılmıştır.
Sulu tarımla beraber kimyevi gübre, ilaç ile tarım alet makinelerinin kulanım miktarı artmış olup piyasaya canlılık ve para akışı artmıştır.
Yukarıda saydığımız ve daha birçok olumlu bulunan sulu tarıma geçiş oranının artması ve hızlanması için daha önceki hükümetlerce de destekler verilmiştir. Yıllardır verimlerini artırmak ve üretimlerini yaygınlaştırmak için Pamuk, Mısır ve Soya gibi ürünler çeşitli usullerde desteklenmektedir.
Mısır üretimi;
En önemli tarımsal girdilerden biri olan mısırda özellikle yem ve endüstriyel amaçlı birçok alanda kullanılması ile beraber dünya genelinde üretimde artış olmuştur. Dünyada mısır hububat içerisinde ekim alanı olarak ikinci, üretimde ise ilk sırada yer alıyor. Son yıllarda Kızıltepe’de mısır üretiminin desteklenmesiyle mısır ekim alanı ve üretiminde kayda değer artışlar olmuştur.
Buğday üretimi;
İlçemizde 1 Milyon 100bin dekar üzerinde Buğday üretimi yapılmaktadır.
Bu üretimle beraber yatırımlar sonucunda ilçemiz Doğu ve Güneydoğunun yeni cazibe merkezi olmuş Kızıltepe’ye Ortadoğu’nun en Büyük Pazarı olan KIZILTEPE Ticaret ve Hububat Merkezi Pazarı kurulmuştur. Bu da ihracat rakamlarındaki artışla açıkça görülmektedir.
İLÇEMİZDEKİ TARIMSAL ÜRÜN ALANI
İlçemizde Tarım üretim verilerine göre;
100.000 dekar PAMUK
460.000 dekar DANE MISIR (2. Ürün)
1.100.000 dekar BUĞDAY
30.000 dekar KIRMIZI MERCİMEK
Alanda Üretim yapılmış bulunmaktadır.
Osman Cevheroğlu
