Oruçlu musunuz?

Oruç/Savm, bir şeylere uzak durmak ve bir şeylerden kendimizi uzak tutmaktır. Oruç, kişinin yeme, içme ve cinsî münasebet gibi bütün beşerî özelliklerden ve fiillerden uzak durarak Allah´a yak(ın)laşması anlamına gelir. Kısacası oruç, uzaklaşarak yak(ın)laşmaktır.

Oruç, tek kelimeyle ‘’tutmak’’ demektir. Yüce Allah, kendisine karşı sorumluluk bilinciyle hareket edilmesi ile yeme, içme ve şehvet güdülerimizin kontrol altına alınması için oruç ibadetini bizden öncekilere farz kıldığı gibi bizlere de farz kıldı. Başka bir ifadeyle Rabbimiz, nefsimizi ve şehvetimizi kontrol altında tutalım diye oruç ibadetini bizlere emretmiştir. Orucu tutmakla gerçekte “kendimizi tutmuş’’ oluyoruz.

Yeme içme güdüsünü denetle(ye)meyen yani “kendini tutamayanlar” sürekli açlık korkusunu yaşarlar. Bu korkuyu yaşayanların dünyanın başına nasıl bela olduklarını, nasıl raydan çıktıklarını, helal haram demeden malı mülkü yığdıkça yığdıklarını; fakir, garip, dul, yetim malı/hakkı, kamu malı/hakkı demeden nasıl da kitabına uydurarak çalıp götürdüklerini hep birlikte görüyoruz.

“Kendini tutamayanlar”ın nükleer, biyolojik ve kimyasal silahlarla dünyayı nasıl cehenneme çevirdiklerine ve insanlara bu dünyada nasıl cehennemi yaşattıklarına şu an bile şahit oluyoruz.

Kulun olgunlaşmasını sağlayan oruç ve ibadetler, ahlâktan bağımsız düşünülemez. Resûlullah (s.a.s) bir hadisi şerifin de, “Oruç tutan nice kimseler vardır ki oruçtan nasibi sadece aç kalmaktır.” (İbn Mâce, Sıyâm, 21) buyurmuştur. Başka bir hadisinde de, “Yalanı ve yalana göre hareket etmeyi terk etmeyenin, yemeyi içmeyi bırakmasına Allah’ın ihtiyacı yoktur.”(Buhârî, Savm, 8) diye buyurmaktadır.

Oruçtan nasibi aç kalmaktan öteye geçmeyen kimselerin durumuna düşmemek için oruçlu kimse; dilini yalandan, iftiradan, dedikodudan, gıybetten, kötü sözden ve yalancı şahitlik gibi fena davranışlardan; kalbini ve aklını da kötü duygu ve düşüncelerle karartmaktan kaçınmalı ve bunlardan uzak durmalıdır.

İnsanlıkla yaşıt bir ibadet olan oruç; günahlarımıza, nefsani arzularımıza, şeytanın telkinlerine ve cehenneme karşı bir kalkandır. Bunun içindir ki diğer ibadetlerde olduğu gibi oruç da insanı azaptan, uygunsuz söz ve davranışlardan ve her türlü kötülüklerden ve çirkinliklerden alıkoyar.

Bu nedenle tutulan orucun ve ifa edilen tüm ibadetlerin; inanarak, sevabını da Allah’tan umarak, ihlas ve takva ile yapılması ve günlük hayata yansımalarının olması gerekir. Oruçtan istifade etmek ve Reyyan kapısından cennete girmek için bütün organların -gönül, zihin, göz, ağız, kulaklar, eller ve ayaklar- mideyle beraber oruç tutmaları gerekir. Şayet Ramazan dile gelecek olsa “Ya Rabbi! O beni tuttu, ben de onu tuttum” diyerek bizlere şahit olmalıdır aksi takdirde tutulan orucun kıymeti yok hükmündedir.

Yıllar önce bir hocamdan duyduğum ve her ramazanda aklıma gelen şu nükteyi sizlerle paylaşmak istiyorum.

Birkaç genç, Ramazan ayında yaşlı birinin kuytu bir köşede gizlice yemek yediğini görürler.

Gençler eğlenmek için ” Hayırdır dede, oruçlu değil misin?” diye sorarlar.

Yaşlı adam, ‘’Tabii ki oruçluyum. Sadece su içip yemek yiyorum” diye cevap verince;

Gençler gülerek ”Gerçekten mi?” diye karşılık verirler.

Yaşlı adam ”Evet gerçekten. Yalan söylemiyorum, kimseye kötü gözle bakmıyorum, kimseyle alay etmiyorum, isrâf etmiyorum, kimseye hakaret etmiyorum, başkalarına karşı kaba ve kırıcı olmuyorum, kimsenin gizlisinin saklısının ardına düşmüyorum, kimsenin malına göz dikmiyorum, gıybet etmiyorum; riyadan, gösterişten, her türlü hileden, sahtekârlıktan, haram ve haksız kazançtan uzak duruyorum, her türlü haksızlığa karşı durmaya çalışıyorum, meşru olmayan hiçbir şeye el uzatmıyorum ve onları reddediyorum, akrabalık bağlarını gözetiyorum ve en önemlisi gönül kırmıyorum. Lakin bir hastalıktan dolayı mideme oruç tutturamıyorum o kadar…” dedi.

Sonra yaşlı adam gençlere dönerek, ”Peki siz oruçlu musunuz?” diye sorunca;

Gençler utanarak başlarını önlerine eğip ‘’Hayır oruçlu değiliz. Sadece su içmiyor, yemek yemiyoruz.’’ diye cevap verirler.